Yapay zekâ (YZ), otomasyon ve dijitalleşme; beyaz yaka iş modellerini sessiz lakin çok tesirli biçimde dönüştürüyor. Microsoft, Google, Meta, IBM üzere dev teknoloji şirketleri son yıllarda on binlerce kişiyi işten çıkardı ‘Çünkü artık birebir işi daha süratli, daha ucuz ve neredeyse sıfır yanılgı ile yapan YZ sistemleri iş başında.
Özellikle de dünyanın en büyük freelancer platformlarından Fiverr’ın CEO’sunun çalışanlarına gönderdiği şu ikaz hayli ses getirdi: “YZ nedeniyle herkesin işi —benimki de dahil— risk altında. Şayet sabit maaşlı sistemde ısrar eder, kendinizi freelance çalışma sistemine adapte etmez ve T-İnsanlaşmazsanız, işsiz kalmanız kaçınılmaz!”
Kaçış yok; YZ’dan tüm beyaz yakalılar etkilenecek!
Bu açık mektup, YZ kaynaklı iş kaybı kaygısının yalnızca teknoloji şirketleriyle hudutlu olmadığını, iş yapış biçimi ve alanlarının esaslı biçimde değişmek zorunda olduğunu çok net biçimde gösteriyor. Zira bu ileti, tam da bu dönüşümün merkezinde yer alan bir platformdan geldi: Hür çalışanlarla patronları buluşturan dev bir pazaryerinden!
Bu dönüşümün dışında kalmak neredeyse imkânsız. Gözümüzün önünde, meslekler değil iş yapma biçimleri çöküyor. Hukuk, finans, pazarlama, insan kaynakları, müşteri münasebetleri, operasyon, lojistik, vb., hatta yöneticilik üzere pek çok konum tehdit altında.
Ama panik de yok. Zira bu yıkımın içinde birebir vakitte güçlü bir fırsat var:
Freelance ve bağımsız çalışma modeli.
Fiverr, Upwork, Toptal üzere platformlarda, bilhassa yapay zekâyı kullanarak hizmet sunabilen yetenekler için talep patlaması yaşanıyor. Fiverr CEO’su Micha Kaufman’a nazaran, ‘gelecek sırf bilene değil, süratle öğrenip dönüşene ilişkin.’ Pekala bu dönüşüm nasıl olacak?
Aslında dönüşümün en temel tarifi şu: Kurumsal hayattaki rolün, freelance hayattaki hizmetine dönüşüyor – dönüşmeli. Kendini T-İnsanlaşarak buna hazırlamalısın.
Aşağıda kimi klasik beyaz yaka durumlarını ve freelance dünyadaki muhtemel karşılıklarını göreceksiniz:
Kurumsal Durum → Freelance Karşılığı + Gerekli Yeni Beceriler
İnsan Kaynakları Uzmanı→ CV & LinkedIn profil danışmanı, mülakat koçu+ Online danışmanlık, dijital eserleştirme, Zoom moderasyonu
Pazarlama Uzmanı→ Toplumsal medya yöneticisi, içerik üreticisi+ SEO, Canva/Figma, görüntü montaj, metin yazarlığı
Finans Analisti→ Ferdî finans eğitmeni, yatırım bülteni yazarı+ İçerik pazarlama, finansal storytelling, Substack kullanımı
Eğitmen / Eğitimci→ Online kurs üreticisi (Udemy, Teachable vb.)+ Kamera önü anlatım, mikro öğrenme tasarımı, dijital pedagojik yapı
Proje Yöneticisi→ Freelance takım koordinatörü, Agile koçu+ Jira/Asana bilgisi, uzaktan takım idaresi, SCRUM sertifikasyonu
Satış Yöneticisi→ CRM (Customer Relationship Management – Müşteri İlgileri Yönetimi) danışmanı, satış otomasyonu içerik geliştiricisi+ HubSpot/Zoho bilgisi, e-mail pazarlama, dijital satış hunileri oluşturma
Nereden Başlamalı?
1. Her şeyden evvel yetenek ve yetkinliklerini belirle. T-İnsanlaşırken derinleşeceğin alanı, ilgilendiğin işi ve çözmek istediğin sorunu netleştir.
2. Bu alanda, ‘otodidakt’ yani kendi kendine öğrenme sistemleriyle kendini geliştir. Bilgi ve becerini derinleştir.
3. Gelecek planını oluştur ve hayatının kürasyonunu yap — yani, tüm tecrübe, kaynak ve vaktini bu plana uygun biçimde şuurlu olarak seç, düzenle, yönet.
4. Hibrid vitese geçerek hem gelir kaynağını çeşitlendir hem de vakte ve yere bağlı kalmadan çalışabileceğin esnek iş modelleri geliştir.
5. Kendini dijitalle tanımla. LinkedIn profilini freelance odaklı yine yaz. Kendine küçük bir portföy sitesi (Notion yahut Canva ile bile yapılabilir) oluştur.
6. Hizmetini ürünleştir. Sunduğun işi anlaşılır, tekrarlanabilir ve dijitalleştirilmiş bir hizmete dönüştür. Örneğin “1 saatlik mülakat simülasyonu”, “CV düzenleme paketi”, “Instagram tahlil raporu” üzere.
7. Mikro maharetlere odaklan. Freelance dünyada büyük diplomadan çok küçük-derin maharetler para ediyor. Örneğin: ChatGPT ile içerik üretme, CapCut ile görüntü kesme, Canva ile post hazırlama üzere.
8. Platformlara gir. Fiverr, Bionluk, Upwork üzere yerlerde kolay bir profil oluştur. Birinci işini almak için düşük fiyatla başla lakin hizmet kalitenle öne çık.
9. Kendine yatırım yap. Skillshare, Coursera, YouTube üzere platformlardan günde 30 dakika yeni bir marifete odaklan. Her öğrendiğin seni bir adım daha bağımsız yapacak.10. Kendine “kısmen otomatik çalışan” bir gelir kaynağı yarat. Online kurs, abonelikli içerik, dijital eser ya da yapay zekâ takviyeli hizmet, seni daha özgür ve dirençli yapar.
İşte size ilham verecek kimi örnekler:
– Dün işten çıkarılan bir pazarlama uzmanı, bugün ‘YZ takviyeli LinkedIn içerik danışmanı’ olarak ayda 3-4 kurumsal firmaya hizmet veriyor.
– Geçen yıl bordrolu çalışan bir eğitmen, artık kendi hazırladığı 6 online kursla aylık pasif gelir elde ediyor.
– Bir müşteri temsilcisi, artık kendi konutundan freelance davet merkezi hizmeti veriyor. Chatbot eğitimlerine katılmış, yapay zekâ dayanaklı müşteri münasebetleri modüllerinde uzmanlaşmış durumda.
– Bir İK uzmanı, CV yazımı, LinkedIn optimizasyonu ve mülakat simülasyonu paketleri hazırlamış, şu an her ay 30’dan fazla danışanla çalışıyor. Birinci satışlarını Instagram üzerinden yapmıştı.
– Bir grafik dizayncı, artık Upwork’te sırf bilgi görselleştirme (infografik) üzerine çalışıyor. Yılda 5 büyük şirkete hizmet veriyor, Zoom üzerinden sunum yapıyor.
– Bir hukuk mezunu, “halk için hukuk” bülteni yazıyor. Yeni teşebbüsçüler için anlaşılır lisanda kontrat şablonları satıyor.
– Bir öğretmen, kendi hazırladığı “5 dakikada matematik” görüntüleri ile TikTok’ta viral oldu. Artık sponsorlu içeriklerle ve Udemy kurslarıyla çıkar elde ediyor.
– Bir mimar, ev-ofis düzenlemeleri üzerine şahsa özel tahliller sunuyor. Online danışmanlıklarla farklı kentlerdeki meskenleri dijital araçlarla tekrar tasarlıyor.
– Bir doktor, hastalara yönelik “medikal okuryazarlık” içeriği üretiyor. Instagram ve YouTube’da binlerce takipçisi var. Bilgiye dayalı, etik içerikleriyle dijitalde inanç kazanmış durumda.
– Bir mütercim, artık sadece yapay zekâ ile çeviri doğrulama hizmeti sunuyor. En çok tercih edilen hizmeti: “YZ ile çevrilmiş raporları insani lisana uyarlama.Yani sorun yalnızca iş bulmak değil, kendi işini kendin yaratmak.
Unutma: Freelance olmak yalnızca özgürlük değil, aslında pek yüksek sorumluluk isteyen bir esneklik biçimi. Bu yeni nizamda güçlü kalmak için hem üretmeli, hem öğrenmeli, hem de daima yeni kalmalısın.
Çünkü gelecek, sabit durumları değil, adaptasyon kası güçlü olanları seçecek.
Kolay gelsin, bahtın bol olsun!
X
Linkedln
YouTube
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
