Bazen üniversite notlarına baktığımızda A, B, C, D ve F harflerini görüp ‘E nerede kaldı?’ diye düşünmüş olabilirsiniz. Nitekim de alfabetik sıraya nazaran gitmesi gerekirken E harfi neden atlanmış üzere duruyor, değil mi? Aslında bunun sandığınızdan çok daha mantıklı ve esaslı bir sebebi var. Birçok kişi bu durumu akademik bir yanılgı sanıyor fakat gerçek öteki. Gelin bakalım!
Çoğu okulda A, B, C, D ve F harfleri standart hale gelmiş durumda.
Bunun nedeni alfabe sıralamasını yanlış bilmeleri değil, F harfinin direkt ‘fail’ yani ‘başarısızlık’ manasına gelmesi. A, B, C ve D harfleri genel olarak geçer notu temsil ederken, F harfi sistemi farklı bir noktaya taşıyor ve başarısızlığı açıkça belirtiyor.
Bu yüzden F’nin alfabetik sıradan sapması şuurlu bir ayrım. ‘Fail’ sözünün baş harfi olması sayesinde F, başarısızlıkla özdeşleşmiş ve bu biçimde kalmış.
Zamanında E harfinin kullanıldığı da olmuş olağan.
Amerika’da Mount Holyoke Koleji, günümüzdekine emsal not sistemini birinci kullanan üniversitelerden biriydi. 1887 yılında bu okulun not sistemi A, B, C, D ve E formundaydı. Üstelik E harfi, direkt başarısızlığı tabir ediyordu. Başlangıçta A ‘mükemmel’, B ‘iyi’, C ‘orta’, D ‘geçer’ ve E ise ‘başarısız’ manasına geliyordu.
Ancak bir yıl sonra bu sistem değiştirildi, E harfi farklı bir yüzde aralığını temsil etmeye başladı ve akabinde F harfi devreye girdi. Sonrasında birçok okul, E harfini büsbütün atlayarak F’yi başarısızlığın sembolü haline getirdi.
Başka harfler de kullanılabilir miydi? F kural mıydı?
Bazı okullarda ‘U’ (unsatisfactory – yetersiz) yahut ‘N’ (no credit – kredi yok) üzere farklı harfler kullanıldığı da biliniyor. Yani burada kıymetli olan hangi harf olduğu değil, o harfin anlamıydı. Ama vakitle F harfi kültürel olarak başarısızlıkla o kadar özdeşleşti ki öbür seçenekler neredeyse unutuldu. Bugün bile okullar ortasında küçük farklar var. Kimi yerlerde A 90 üstü, birtakım yerlerde 93 üstü kabul ediliyor ya da D birtakım bölgelerde geçer not sayılmıyor.
