Geçen gün derste bir husus üzerine tartışırken, yaklaşık üç dakikadır öğrencilerimden hiçbir reaksiyon almadığımı fark ettim. Bu durumda “mea maxima culpa” diyerek hatası elbette kendimde aradım. Tahminen daha tesirli bir usul geliştirmeliydim. Ancak içimden şu cümle döküldü:
“Öğretmenlik, kalabalığın ortasında en çok yalnız hissedilen mesleklerden biri güya. Bir sınıf dolusu öğrenciyle çevrili olsanız da bazen kendinizi ortada kalmış hissediyorsunuz.”
Bu fizikî yalnızlığın nasıl olup da duygusal bir derinliğe dönüştüğünü düşünmeye başladım. İşte bu yazı da o düşüncenden doğdu.
Eskiden Öğretmen Değerli Miydi?
Bir vakitler öğretmenler toplumun en çok hürmet gören rehberleriydi. Köy kahvesinin baş köşesinde yeri olan, çocukların geleceğine taraf veren sessiz kahramanlardı. Yoksul Baykurt’a ilişkin olduğu söylenen o hoş cümledeki üzereydi öğretmenin pozisyonu:
“Öğretmen yalvarmaz, öğretmen boyun eğmez, öğretmen el açmaz, öğretmen ders verir.”
Ama bir gün, beklentiler arttı; takdir azaldı. Kimin neye el açtığı, kimin neden boyun eğdiği birbirine karıştı. Ve o gün, sistem öğretmeni yalnız bırakmaya karar verdi.
Ne Oldu da Yalnızlaştı?
Önce müfredatlar çoğaldı, sonra mana azaldı. Öğretmen, sayılarla ölçülen bir performansın öznesine dönüştü. Kırk kişilik bir sessizliğe konuşmaya, ekranlara bakarak empati kurmaya zorlandı.
Sonra veli yalnız bıraktı öğretmeni. Sıkıntıları birlikte çözmek yerine hatalı aramayı seçti. Kırık notlarla dolu karneyi çocuğuna değil, öğretmene gösterip hesap sordu.
Öğrencilerin gözlerindeki ışık yerini beklentiye ve sabırsızlığa bıraktı.
Meslektaşlar da vakitle yalnızlaştı. Rekabet, dayanışmanın önüne geçti. Öğretmenler, en çok da birbirini anlamamaya başladığında yalnız kaldı.
Belki de en acı olanı: Öğretmen, kendini unuttuğunda yalnız kaldı.
Dışlanmışlığın Sessizliği
En çok da karar masalarında ismi geçmediğinde yalnız kaldı öğretmen. Eğitim sistemine dair her tartışmada, en çok etkilenenin sesi en az duyulduğunda…
Kadınlar Günü’nü bayansız tartışan bir toplumda, eğitim de öğretmensiz konuşulmaya başlandı. Kimse de buna şaşırmadı.
Belki de en kırıcı olanı, kendi sesine yabancılaşmasıydı.
Mor Tebeşirin Gücü
Harold ve Mor Tebeşir, 1955’te Crockett Johnson tarafından yazılmış bir çocuk kitabı. Küçük bir çocuk, elindeki mor tebeşirle çizdiği her şeyi gerçeğe dönüştürerek kendi hayal dünyasında bir seyahate çıkıyor.
Öğretmen de o mor tebeşirle neler neler değiştirebilir. Hâlâ… İnadına… Umutla…
Çünkü bir tahtaya tebeşirle yazılan harflerde hâlâ umut var.Bir çocuğun ismini birinci sefer hakikat okuyuşunda, bir gencin gözlerinde birinci defa bir geleceği fark edişinde…
Öğretmenin yalnızlığı, işte o anlarda biraz hafifliyor.
Her sabah sınıfın kapısını umutla açan bir öğretmen varsa, bu yalnızlık geçicidir. Zira bir çocuğun gözündeki merak, öğretmenin en sadık yoldaşıdır.
Belki de…
Evet, öğretmenler çoktan yalnız bırakıldı.
Ama hâlâ bir öğrencinin kalbine dokunabiliyorlarsa, bu yalnızlık, direnişin en sessiz lakin en manalı hâlidir.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün müelliflerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio
