İsrail’in Hava Savunma Sistemi Demir Kubbe Nedir, Nasıl Çalışır? Demir Kubbe Hangi Ülkelerde Var?

İlk olarak Hamas’ın paramotorlar ile İsrai’in hava savunma sistemi Demir Kubbe’yi aştığı görüntülenmişti. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan bu olayın akabinde, İran – İsrail ortasında yaşanan hareketlilikte de Demir Kubbe gündeme geldi. 

15 Haziran gecesinde hipersonik füzeleri kullanan İran’ın, Demir Kubbe’yi aştığı söylendi. 13 Haziran’da İsrail’in düzenlediği hava saldırısına İran, “Fettah” ismini verdikleri hipersonik füzelerle karşılık verdi. Bu füzeler, Demir Kubbe’yi aşarak maksada ulaştı ve 14 kişi hayatını kaybetti. 

Bugüne kadar Demir Kubbe’nin aşılmasının epeyce güç olduğu biliniyordu. Pekala Demir Kubbe nasıl aşıldı?

Demir Kubbe (Iron Dome) İsrail’in geliştirdiği ve yaklaşık 10 yıldır kullanılan kısa menzilli hava savunma sisteminin ismidir. Bu sistemi İsrailli savunma şirketi Rafael ile İsrail devletine ilişkin Hava ve Uzay Sanayileri kurumu ortaklaşa geliştirmiştir.

İsrail’in kuzeyindeki bir tesiste üretilen bu sistem, İsrail’i kısa menzilli füze, roket, ve havan toplu üzere tehditlere karşı korunmasını sağlar. İsrail, bu sistem sayesinde hava taarruzlarına karşı inançtadır.

Demir Kubbe, gece ve gündüz, her türlü hava şartında çalışabilme kapasitesine sahiptir. Sistem, tehditleri algılayan radarlarla donatılmıştır ve algılanan roketlerin sürat, yörünge ve amaç bilgilerini kıymetlendirir. 

Demir Kubbe, önemli bir tehdit algıladığında önleyici füzeleri devreye sokar ve füzeler amacı imha etmek üzere gönderilir. Bu füzeler taşınabilir üniteler yahut sabit fırlatma noktalarından ateşlenir ve amaç roket havada imha edilir. Yani, karşı taraftan gönderilen rastgele bir füze yahut roket, Demir Kubbe’den geçemez ve amaca ulaşamadan havada parçalanır.

İsrail, Demir Kubbe’nin bugüne kadar sayısız sefer başarılı olduğunu ve yıllar içerisinde birçok defa geliştirmeler yapıldığını aktarmıştır. Öte yandan ABD’nin İsrail’e Demir Kubbe konusunda finansman sağladığı da sav ediliyor.

İsrail’in Demir Kubbe’sini geçtiğimiz yıllarda Hamas’ın paramotorları aşmayı başarmıştı. Son olarak İran, hipersonik füzelerle İsrail’in Demir Kubbe’sini geçmeyi başardı. Demir Kubbe’nin engelleyemediği son teknoloji hipersonik füzeler, İsrail’de can ve mal kaybına neden oldu.

Demir Kubbe, yoğun füze atışlarının tıpkı anda ve farklı taraflardan yapılması halinde zorlanabiliyor. Atışların nereden, hangi istikametten yapıldığını algılayamayan Demir Kubbe, savunmada yetersiz kalıyor.

Önceki İran ataklarında, 300’e yakın füze kısa bir vakit içerisinde gönderilmiş ve Demir Kubbe başarılı bir savunma sağlamıştı. Ancak bu sefer Demir Kubbe ağır bir halde hasar aldı. Bataryaların ne ölçüde etkilendiğine dair şimdi net bir açıklama bulunmuyor.

Demir Kubbe (Iron Dome), temel olarak İsrail tarafından geliştirilmiş bir sistemdir. Şu anda etkin olarak sadece İsrail kullanır. Lakin kimi ülkelerde de Demir Kubbe çalışmalarının devam ettiği biliniyor.

• İsrail: Ana geliştirici olan İsrail, 2011 yılından beri etkin olarak kullanıyor.

• Amerika Birleşik Devletleri (ABD): İsrail ile ortak geliştirmeler yapan ABD, 2020’de iki batarya satın aldı ve kimi tatbikatlarda test etti. NATO sistemlerine entegre etme çalışmalarının sürdüğü biliniyor.

• Romanya: İsrail ile savunma iş birliği kapsamında birtakım sistemleri satın alma planları var. Lakin Demir Kubbe direkt alınmadı.

• Azerbaycan: İsrail’den birçok savunma sistemi satın aldı. Demir Kubbe’ye de ilgi gösterdiği biliniyor lakin resmi teyit yok.

• Hindistan: İsrail ile savunma iştirakleri var. Lakin Hindistan kendi hava savunma sistemlerine (Akash vb.) tartı veriyor.