Cüzdanında para var fakat güya yokmuş üzere mi hissediyorsun? Kredi kartı ekstresi geldiğinde bir an gözlerin doluyor mu? Merak etme yalnız değilsin! Zira hepimiz vakit zaman “Nereye harcadım ben bu parayı ya?” sorusunun karşılığını bulamıyoruz.
Ama artık o savurgan günlere veda etmenin ve finansal olarak arınmanın tam zamanı! Hem eğlenerek hem de tasarruf ederek yapabileceğin bu finansal detoksla cebine dost olacaksın. Haydi gel birlikte para biriktirmenin en radikal ancak en keyifli yollarına bakalım!
1. 30 günlük alışveriş diyeti yap.
Bir ay boyunca yalnızca muhtaçlıklarını almayı dene. Nitekim yalnızca gereksinimlerini. “Ama bu mum çok tatlı” ya da “İndirimdeymiş, kaçmaz” cümleleri bu süreçte yasak! Bu alışveriş diyeti sana aslında neye hakikaten gereksinim duyduğunu fark ettirir. Harcama alışkanlıklarının ne kadar otomatikleştiğini görürsün. Birinci başta zorlayıcı olabilir ancak vakitle “Almasam da olurmuş ya” demeye başlarsın. Hatta sonunda kendi muvaffakiyet öykünü bile yazarsın. Bonus: Ay sonunda banka hesabına baktığında küçük bir zafer kutlaması yapabilirsin!
2. Dinlenme listesi oluştur.
Dinlenme listesi mi? Evet kulağa garip geliyor lakin tahminen de anlık harcamaları engellemek için en çok muhtaçlığın olan şey kısa bir dinlenme molası olabilir. Bir şey almak istediğinde çabucak almak yerine bir bekleme listesi oluştur. O eseri ya da hizmeti not al, 3 gün ya da 1 hafta bekle. Bu müddet zarfında hala onu istiyorsan ve hakikaten muhtaçlığın varsa alırsın. Lakin birden fazla vakit o birinci heyecan uçar masraf. Bu prosedür hem ani kararlarla gelen pişmanlıkları pürüzler hem de gereksiz harcamaları önemli formda azaltır.
3. Asgarî seviyede kredi kartı kullanma alıştırmaları yap.
Kredi kartları paranın görünmez hale geldiği en tehlikeli harcama alanıdır. “Nasıl olsa sonra öderim” fikri seni fark etmeden borç batağına sürükleyebilir. Denetimli ve dikkatli olmak için evvel yapacağın alışverişlerde en az seviyede kart kullanmayı deneyebilirsin. Süreç içinde alışkanlık haline getirirsen bu alışkanlıktan kurtulabilirsin. Kredi kartının ekstresi düştükçe bu seni motive edebilir.
4. Konutta kahve keyfi başlat.
Günlük dışarıdan alınan kahveler farkında olmadan büyük bir sarfiyat kalemine dönüşür. “Bir kahve ne kadar ki?” demek çok kolay ancak ay sonunda bu alışkanlık minik bir servete dönüşebilir. Meskende kahve keyfi başlatmak ise çok daha uygun! French press, moka pot ya da köpüklü Türk kahvesiyle kendine küçük bir kahve köşesi kur. Termosa doldur dışarıda da içmeye devam et. Hem barista sen olursun hem de o kahve için bir dünya para harcamazsın. Bütçene mis üzere kokan bir güzellik yapmış olursun!
5. Harcama yapmama günü belirle.
Haftada bir gün “harcamasız gün” ilan et. Yapabiliyorsan o gün dışarıdan yemek siparişi, market alışverişi ya da online alışveriş yapmamaya çalış. Konutta ne varsa onu değerlendirmeyi dene. Buzdolabındaki unutulmuş sebzeler bu günü bekliyor olabilir! Bu sana fark etmediğin lakin muhtaçlığın da olmayan harcamaları fark etmeni sağlayabilir. Böylelikle finansal detoksta değerli bir yetenek kazanmış olabilirsin!
6. Abonelikleri gözden geçir.
Dijital dünyanın bize sunduğu onlarca üyelik var. Dizi platformları, müzik uygulamaları, online mecmualar, meditasyon app’leri… Hepsi küçük küçük aylık fiyatlar ancak toplandığında koca bir fatura ediyorlar. Hangi uygulamaları nitekim etkin kullanıyorsun? Hangileri son 1 aydır açılmadı bile? Kullanmadıklarını çabucak iptal et. Böylelikle farkında olmadan her ay ödediğin lakin hiç kullanmadığın hizmetlere elveda diyebilirsin. Üstelik bu sadeleşme dijital hayatında da ferahlık yaratır.
7. Kapalı bir marka takıntılığın varsa uzaklaşmak uygun olabilir.
Ürünlerde yalnızca markaya para ödediğimiz çok oluyor. Halbuki birebir içerikte daha uygun fiyatlı muadiller var. Etiket değil kalite ve gereksinim kıymetli. Şuurlu tüketici olmak marka logosuna değil içeriğe yatırım yapmak demektir. Böylelikle harcamaların akıllı, seçimlerin sade olur.
8. Dolap detoksu yap.
Dolabını açtığında ne giyeceğini değil ne kadar fazla şeyin olduğunu fark et. Her dolabı açtığımızda gelen ‘giyecek hiçbir şeyim yok’ krizi aslında süreksiz bir sürecin modülü olabilir. Kendine küçük bir kapsül dolap oluşturup hem bu krizi atlatabilirsin hem de fark etmediğin ancak sistemli olarak kredi kartında büyük alan açtığın kıyafet masrafını hafifletmiş olabilirsin.
9. Sevdiğin aktiviteler için biraz araştırma vakti.
İmkanların dahilinde bulunduğun kentte neler olup bittiğine baktın mı hiç? Stant, konser, söyleşi ya da mesleğinle alakalı gezebileceğin fuarlar… Bunların hepsine yanlışsız bir araştırma ile daha uyguna ya da fiyatsız bir halde ulaşman çok mümkün! Gerçek bir araştırma seni gerçek sonuçlara götürür. Hem hoş vakit geçirip hem de bu fırsatlardan yararlanabilirsin.
10. Seni motive edecek bir gaye belirle.
Bazen birikim yapmak için bir amacın olması seni daha çok motive edebilir. Günlük hayatta almasam da olur demek sıkıntı olabilir. Lakin seni teşvik eden bir gayenin olduğunda günlük gereksinim dışı harcamaların bütçesini maksadına aktarma fikri cazip gelebilir. Belirlenmiş hoş bir gaye yolu yarılamak demektir!
11. Küçük fiyatlarla büyük birikimlere başla.
Azıcık demeden kenara koy! Günlük harcamalardan kısarak birikim yapmanın gücünü hafife alma. İster her hafta kendine “bu hafta dışarıda kahve içmiyorum, o parayı bir kenara atıyorum” amacı koy ister market alışverişinden artanı küçük bir zarfın içine sakla. Kıymetli olan ölçü değil sistemli alışkanlık! Üstelik bu süreç seni hem güçlendirir hem de para idaresi konusunda içinden minik bir finans gurusu çıkarır!
