Faiz oranları değişince tam olarak neler olur? Nelerin fiyatı yükselir, nelerin fiyatı düşer? Hayatımızda tam olarak neler değişir? Faiz oranlarının değişimi ile ilgili senaryoları merak ediyorsan haydi hazırlan başlıyoruz!
1. Faiz oranları düşerse kredi ile konut almak bir hayale dönüşür.
Düşük faiz oranlarında konut kredileri daha erişilebilirdir lakin faizler yükseldiğinde neredeyse konut kredileri iki katına çıkar. Bu da bilhassa birinci kere konut alacak bireyler için zorlayıcı olabilir. Faiz oranı yükseldikçe kredideki faiz de yükseleceği için geri ödenecek meblağ artabilir.
2. Kredi kullanımı artar.
Faiz oranları niyet, borçlanma maliyeti azalır bu yüzden de kredi kullanımına yönelim artar. Hem bireyler hem de şirketler daha düşük maliyetle kredi kullanabildiği için konut, muhtaçlık, taşıt kredilerine talep artar. Bu durum ekonomik hareketliliği de tetikler.
3. Otomotiv alanında alım satım düşer.
Faizin artması natürel ki taşıt kredilerini de tesirler. Taşıt kredilerinin faizleri arttıkça, araç satışları düşer. İkinci el araç piyasası da bundan etkilenir. Otomotiv üreticileri bu devirde çoklukla kampanyalarla ayakta kalmaya çalışsa da tekrar de dalda sakinlik görünür.
4. Düşük faiz periyotlarında borsa hareketlenir.
Yatırımcılar düşük faiz devirlerinde, düşük getirili mevduat yerine daha yüksek yarar potansiyeli sunan pay senetlerine yönelir. Bu da borsada yükselişe neden olur ve borsada önemli bir hareketlenme yaşanır. Bilhassa bankacılık, inşaat ve tüketim bölümü payları bu süreçte öne çıkar.
5. Altın ve döviz alımları artar.
Faiz oranları düşerken, Türk Lirası getirisi de cazibesini yitirir. Yatırımcılar tasarruflarını altın ve dövize yönlendirerek kur ve emtia piyasalarında volatiliteyi artırabilir. Böylelikle iç piyasada da yüksek oranda altın ve döviz alımı görülür.
6. Faiz düştükçe tüketim artar.
Daha düşük borçlanma maliyeti, tüketicilerin kredi kartı, muhtaçlık kredisi ve taksitli alışveriş kullanımını artırır. Bu da iç talebi ve ekonomik büyümeyi takviyeler. Fakat çok tüketim enflasyon riskini artırabilir. Bu noktada enflasyonun da büyük bir tesiri vardır.
7. Faiz oranları arttığında tahvıl fiyatları düşer.
Faizler arttığında, daha düşük faizli eski tahviller cazibesini kaybeder ve fiyatları düşer. Bu durum tahvil portföylerinde ziyana neden olabilir. Fakat yeni tahviller daha yüksek kupon getirisi sunar.
8. Yatırımcılar borsadan kaçabilir.
Yüksek faiz devirlerinde, yatırımcılar riskli varlıklar yerine inançlı liman olarak görülen faiz getirili enstrümanlara yönelir. Bundan ötürü da faizin arttığı borsalara güvenmeyebilirler. Bu durum da borsada sert düşüşlere neden olabilir.
9. Dış yatırımcı girişleri değişir.
Yüksek faiz, sıcak para için cazip bir ortam yaratır. Lakin siyasi ve ekonomik belirsizliklerle birleşirse, dış yatırımcılar itimat kaybı yaşayabilir. Düşük faiz periyotlarında ise yatırımlar direkt üretime değil, spekülatif alanlara kayabilir. Bu yüzden faizin yükseldiği ve düştüğü senaryolarda dış yatırımcılar farklı adımlar atarlar.
10. Mevduat faiz gelirleri azalır.
Bankaya para yatıranlar daha az faiz geliri elde eder. Bu durum da tasarruf sahiplerini alternatif yatırım araçlarına yönlendirir. Çoklukla döviz, altın yahut borsa üzere alanlara yatırım yaparlar.
11. Merkez Bankası’nın para siyaseti genişler.
Faiz indirimi ekseriyetle Merkez Bankası’nın ekonomiyi canlandırma atılımıdır. Bu tıp genişleyici siyasetler, iktisatta sakinlik ya da kriz devirlerinde tercih edilir. Lakin yanlış vakitte yapılırsa dengeyi bozabilir.
