Her şey bir arkadaş kümesinde ‘Ben dolar aldım tekrar, vallahi en azından enflasyona ezilmiyorum.’ cümlesiyle başlıyor… Akabinde beyin yavaşça şu soruyla dolar moduna geçiyor: ‘Acaba ben de mi alsam?’ 😬
Peki ama… Döviz almak sahiden yatırım mı? Dolar ve Euro üzere para ünitelerini almak, seni zenginliğe götüren bir yol haritası mı sunuyor, yoksa yalnızca cebindeki paranın erimesini biraz yavaşlatıyor mu? Haydi birlikte derinlere dalalım. 💸🌊
Sabah sabah kur denetim edenler kulübüne beğenilen geldin.
Bazen bir sabah uyanıyoruz, telefonun ekranında birinci baktığımız şey döviz kuru. Dolar 40’ı geçmiş mi, Euro tekrar ne yapmış… Kahvaltıdan evvel kur denetim eden bir millet olduk neredeyse. Sonra içimizden bir ses diyor ki: “Biraz dolar alayım da kenarda dursun, ne olur ne olmaz.” İşte bu noktada dönüp kendimize şu soruyu sormamız lazım: Döviz almak hakikaten yatırım mı? Yoksa yalnızca paramızın pul olmasından korkup verdiğimiz refleks bir reaksiyon mi?
Şimdi dürüst olalım…
Bir şey yatırım olacaksa, uzun vadede sana bir bedel katması lazım. Yani para kazanacaksın, büyüyeceksin, koyduğun paradan fazlasını alacaksın. Pekala dövize baktığımızda durum bu türlü mi? Genelde değil. Birden fazla kişi doları ya da euroyu bir yatırım üzere değil, daha çok “güvenli bölge” üzere görüyor. TL her geçen gün kıymet kaybederken, beşerler döviz alıp en azından cebindeki parayı müdafaaya çalışıyor. Yani gaye kazanmak değil, kaybetmemek.
Dövizi yatırım aracı üzere görenlerin birden fazla da aslında geçmişte yaşadıkları deneyimlerden etkileniyor.
Hani bir devir dolar bir gecede uçmuştu ya, işte o vakitler döviz alanlar hoş kazandı. Fakat her vakit tıpkı senaryo tekrar etmiyor. Bir alıyorsun, çıkıyor fakat satmaya kıyamıyorsun… Sonra düşüyor, bu defa yeniden satamıyorsun.
Neden bu kadar çok kişi dövize yöneliyor?
Çünkü inanç arıyoruz. Ekonomik istikrarsızlık, yüksek enflasyon, bir ileri iki geri giden fiyatlar… TL’ye duyulan itimat azaldıkça beşerler dövize koşuyor. “En azından doların karşısında ezilmem” diye düşünüyor. Ancak döviz seni finansal olarak ileriye taşıyacak bir motor değil. Durduğun yerde duruyorsun. Yalnızca kur yükselirse yarar oluyor, o da daima değil.
Doların yeri biraz başka, zira dünyada en çok kullanılan para ünitesi.
Türkiye’de ithalatın çok olması nedeniyle dolar kuru arttıkça hayat değerleniyor. Bu yüzden doların bedeli yükseldiğinde, beşerler ‘bozdurayım da biraz kar edeyim’ kanısına kapılıyor. Lakin bu durum küçük yatırımcılara pek yaramıyor.
Euro ise biraz daha sakin.
Genelde dolar kadar süratli oynamıyor ancak stabil duruşuyla temkinli yatırımcıların gözdesi. Lakin euroyu alıp bir köşeye koyduğunda, onun da sana altın üzere bir getiri sağlamasını beklememek lazım. Yani “dur dursun” mantığıyla yapılan bir atak.
Döviz, portföyün bir kesimi olabilir lakin tek başına kâfi değil.
Gerçek yatırımcılar dövizi portföylerinin bir modülü olarak kullanıyorlar. Yani sen borsa, altın, fon üzere şeylere yatırım yaparken, bir yandan da dövizle riskini dengeliyorsun. Fakat bizde döviz çoklukla tek başına bir ‘yatırım’ olarak sanılıyor. Bu yüzden sabit kalıyor, büyümüyor, yalnızca içimizi rahatlatıyor.
Dövizle varlıklı olan var mı?
Evet, var. Lakin, bu çeşit işler çoklukla büyük paralar ve gerçek zamanlama ile gerçekleşir. 1000 lira ile döviz alıp sonra ‘Ben artık yatırımcıyım.’ demek biraz fazla tezli olur. Üstelik vaktinde satamazsan, çıkar da havada kalır. Yalnızca sayı yükselmiş olur, cebine giren bir şey olmaz.
Dövize yönelmenin bir öbür sebebi de alternatifin yok hissi.
“Borsa çok oynak, faiz düşük ya da haram, kripto güvenilmez” derken geriye döviz kalıyor. Ancak aslında paranı değerlendirebileceğin farklı araçlar var. Fonlar, temettü payları, gram altın… Yani yalnızca dövize abanmak seni kısır döngüye sokar.
Sonuç olarak, döviz almak bir yatırım biçimi olabilir lakin tek başına kâfi değil.
Özellikle uzun vadede seni büyütecek bir şey arıyorsan, yalnızca dövizle bu iş güç. O yüzden dövizi bir araç üzere görmen lazım. Eline geçen fırsatları kıymetlendirecek kadar takipte olmalı lakin bütün umutlarını da ona bağlamamalısın.
