Ülkemiz, zelzele jenerasyonu üzerinde bulunuyor. Birçok kentimizde sarsıntı riski bulunuyor. Son olarak İstanbul’da yaşanan zelzele, vatandaşlarda paniğe sebep oldu. İstanbul zelzelesinin akabinde büyüklüğü değişen artçı sarsıntılar de meydana geldi. Kahramanmaraş’ta yaşanan büyük zelzelenin akabinde meydana gelen artçı zelzelelerde kimi binaların yıkıldığı görülmüştü. Uzmanlar, vatandaşları artçı zelzelelere karşı uyarmaya devam ediyor.Peki artçı zelzele nedir, neden olur? Artçı sarsıntılar ne kadar sürer?
Artçı Zelzele Nedir?
Ana zelzeleden sonra meydana gelen daha küçük sarsıntılara artçı sarsıntı denir. Artçı sarsıntılar, ana sarsıntının hissedildiği merkezde meydana gelir, ancak büyüklüğü ve tesiri daha küçüktür. Artçı sarsıntıları fay sınırındaki tansiyonun yavaş yavaş olağana dönme sürecinde yaşanır. Münasebetiyle ana zelzeleyle birebir fay çizgisi üzerinde yaşanır.
Artçı sarsıntıların büyüklükleri ana zelzelenin büyüklüğü kadar olmaz. Tekrar de artçı sarsıntılar, ana sarsıntının zayıflattığı binaları yıkabilir. Bu nedenle ana zelzeleden sonra ziyan gören, kolonlarında çatlakların olduğu binalara artçı sarsıntılar sürerken girmemek gerekir.
Artçı Sarsıntı Neden Olur?
Yer kabuğunun altında meydana gelen fizikî ve kimyasal değişim sürecinde, farklı şiddetlerde zelzeleler meydana gelmesi mümkündür. Bu zelzelelerin yanında dünya katmanlarında katmanlar birbirleri üzerinden geçer ve yerleşim yeri bulur. Bu sayede sarsıntılar oluşur ve sarsıntılar ortaya çıkar. Ancak yerleşimin tek seferde tamamlanmaması, farklı büyüklükte birkaç zelzele yaşanmasına sebep olur. Birinci yaşanan ana zelzeleye kıyasla daha küçük sarsıntılar meydana gelir ve artçı zelzeleleri oluşturur.
Artçı Sarsıntılar Ne Kadar Sürer?
Artçı zelzelelerin ne kadar süreceği, ana sarsıntının şiddetine ve fay sınırının özelliklerine bağlıdır. Ekseriyetle artçı zelzelelerin büyüklüğü ve sayısı vakit içerisinde azalır. Ana sarsıntı meydana geldikten sonraki birinci birkaç saat, artçı sarsıntıların en ağır olduğu anlardır. Birtakım durumlarda artçı sarsıntılar birkaç gün içinde biter. Lakin birtakım durumlarda, örneğin ana zelzelenin daha büyük olduğu durumlarda, artçılar haftalar yahut aylar sürebilir. Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra yaşanan artçılar, aylar sürmüştür.
İstanbul Artçı Depremler
İstanbul’da meydana gelen 6.2’lik sarsıntının akabinde artçılar yaşandı. Birinci olarak büyüklüğü 4’ü geçen artçı zelzelelerin akabinde sarsıntılar gece uzunluğu devam etti. AFAD’ın açıklamasına nazaran gece saatlerinde büyüklükleri farklılaşan artçılar yaşandı. Artçıların bir müddet daha devam edeceği düşünülüyor. Uzmanlar, hasarlı binalara girilmemesi konusunda ihtarlarına devam ediyor.
