Siz de yeni aldığınız telefonun birkaç yıl sonra eskisi üzere süratli olmadığını fark ediyorsunuzdur değil mi? Üstelik yalnızca birkaç uygulama yüklemişsinizdir lakin yeniden de o eski akıcılığı bulamazsınız. Bu durumun büsbütün olağan olduğunu söyleyebiliriz. Alışılmış sebepleri düşündüğünüzden biraz daha karmaşık. Artık gelin, bu mevzuyu tüm taraflarıyla ele alalım.
Kaynak 1, Kaynak 2
Telefonunuzu kutudan birinci çıkardığınızda her şey kusursuz çalışır zira işletim sistemi tam olarak o aygıtın donanımına nazaran optimize edilmiştir.
Ancak teknoloji dünyası hiç durmaz; daima yeni modeller, daha güçlü işlemciler, daha gelişmiş kameralar piyasaya çıkar. Buna bağlı olarak iOS, Android ve öbür işletim sistemleri de güncellenir ve yeni kuşak aygıtlara ahenk sağlamak için daha fazla kaynak tüketmeye başlar. İşte tam da bu noktada, eski aygıtlar bu ağır yazılımları kaldırmakta zorlanır ve performans düşer.
Apple üzere markalar uzun mühlet güncelleme sunsa bile, yıllar geçtikçe donanım yeni yazılımı taşımakta zorlanabilir. Neyse ki gereksiz güncellemeleri atlamak ya da RAM ve depolama kapasitesi artırımları yapmak performansı bir nebze toparlayabilir.
Hepimiz bazen bir uygulamayı sadece denemek için indirip sonra unuturuz.
Ancak bu uygulamalar art planda sessizce çalışmaya devam ederek telefonunuzu yavaşlatır. Üstüne bir de aygıtla birlikte gelen ve silinmesi epey güç olan ‘bloatware’ dediğimiz uygulamalar eklenince işler uygunca karışır. Yıllar içinde uygulamalar güncellenir, yeni özellikler eklenir ve boyutları şişer.
Özellikle yüksek çözünürlüklü görüntüler ve fotoğraflar, depolama alanını süratle tüketir. Depolama neredeyse dolduğunda ise aygıt yeni bilgileri kaydedecek boş alan bulmakta zorlanır ve bu da genel performansı olumsuz tesirler. Gereksiz uygulamaları kaldırmak, önbelleği temizlemek ve büyük belgeleri bulut ya da harici belleğe taşımak, tesirli tahliller sunabilir.
Yeni çıkan aygıtların suratını ve özelliklerini gördükçe elimizdeki telefon bize yavaş üzere gelmeye başlar.
Aslında aygıtımız hala birebir süratte çalışıyor olabilir lakin teknolojiye bakış açımız değiştiği için her küçük takılma gözümüze batmaya başlar. Üstelik teknoloji devlerinin daima ‘en yeni, en hızlı’ vurgusu yapması da bu algıyı tetikler. Tahminen de aslında aygıtınız hala günlük işler için pek kafidir fakat algınız değişmiştir.
Planlı eskitme kavramı teknoloji dünyasında uzun müddettir konuşuluyor. Üreticiler bazen aygıtları onarmayı zorlaştırarak ya da pazarlama stratejileriyle eski modelleri değersiz göstermeye çalışarak yeni eser almaya yönlendirebiliyor. Bu durum direkt aygıtın suratını etkilemese de eski aygıtın yetersiz olduğu algısını yaratabiliyor. Algıya kapılmamak için aygıtınızı daha uzun müddet kullanabilmenin yollarını araştırmak kıymetli.
Günümüzde makûs emelli yazılımlar epey sinsi davranıyor.
Eskisi üzere ansızın çöken aygıtlar yerine, art planda gizlice çalışan ve performansı yavaş yavaş düşüren ziyanlı yazılımlar daha yaygın hale geldi. Hatta kimileri, telefonunuz açılırken otomatik olarak başlatılır ve birinci andan itibaren aygıtı hantallaştırır. Bu yüzden nizamlı olarak antivirüs taraması yapmak ve beklenmedik performans düşüşlerine dikkat etmek kıymetli. Ani yavaşlamalar, garip bildirimler ya da süratli biten pil üzere belirtiler aygıtınıza makûs maksatlı yazılım bulaştığını gösterebilir.
