Ekonominin yapı taşlarından biri ile karşınızdayız: Bankalar! Hem kişisel hem de kurumsal müşterilere finansal tahliller sunan bankaların nasıl para kazandığını biliyor musunuz? Paranın enflasyondan ötürü erimemesi ismine birikim yapan biri bankaya müracaat eder. Paraya muhtaçlığı olan kişi de bankaya başvurur. Böylelikle öykü başlar! Dr. Hakan Özerol, bize bir örnek vererek bankalara neden muhtaçlığın olduğunu, bankaların fonksiyonlarını ve nasıl yarar sağladıklarını açıklıyor. Gelin daima birlikte bir göz atalım!
1. Birinci olarak bir kıssa ile başlayalım!
İki insan düşünelim. Bir adedinin şu an paraya muhtaçlığı yok ve ileride kullanmak için parasını bir kenara koyuyor, biriktiriyor. Ancak kenara koyduğu para enflasyon canavarı ile karşılaşır… Şu anda bir şeyleri almaya gücü yetse de altı ay sonra bu güç elinden alınabilir. Öteki şahsa bir bakalım! Bu karakterimizin biraz paraya muhtaçlığı var. Tam şu an televizyon alması ve tatile çıkması gerekiyor. İleride çalışıp kazanacak ama paraya şu an muhtaçlığı var.
2. Öykümüz bankaya neden gereksinimimiz olduğunu söyleyerek sonlanıyor.
Bahsettiğimiz iki kişi birbirini tanısa, birbirlerine güvense birikimi olan dostuna parayı verebilir. Vaktinde da parasını geri alabilirdi ve sorun çözülürdü. Lakin bu durum yalnızca iki kişi ortasında yaşanmıyor. Milyonlarca insan, on binlerce şirketten bahsediyoruz! Birbirlerini tanımaları ve güvenmeleri güç… E bu durumda kimse muhtaçlığı olan şeyleri alamaz, şirketler yatırım yapamaz ve sonuç olarak işe alım gerçekleşemez. Korkmayın! Tam burada devreye bankalar giriyor.
3. Pekala, bankaların fonksiyonu nedir?
Paranızı sağlam bir kuruma yatırmış oluyorsunuz. Vakti geldiği vakit paranızı size iade ediyor. Tıpkı vakitte paranızı hırsızlardan koruyor. Bir de enflasyon canavarı karşısında erimesini engelleyecek kadar bir getiri sunuyor! Paraya gereksinimi olan kişi ise bankaya masraf ve durumunu anlatır. Banka sizin paranızı birine ödünç olarak verir. Buraların sizi şaşırttığına eminim!
4. Banka bu süreçleri yaparken nasıl para kazanır?
Parası olan şahıstan parayı aldı. Aşikâr bir oranda getiri vaat etti. Sonra bu parayı borç olarak almak isteyen şahsa ya da bir kuruma sattı. Ama bu kısımda da banka aşikâr bir getiri talep ederek satar! Parayı alırken ödediği maliyet, süreç maliyetleri, batan kredilerin maliyetleri ve elde edeceği karın toplamı kadar bir getiri talep eder. Bu getiriler bankaların temel yararıdır.
5. Temel çıkarın yanı sıra…
Bankalar birebir vakitte ferdi ve kurumsal müşterilere yatırım danışmanlığı hizmeti sunar. Pay senedi ve fon alım satımlarında yardımcı olurlar. Tüm bu süreçler karşılığında bir şey isterler, belli komiteler alırlar. Ferdî emeklilik fonları, yatırım fonları yöneterek kurul kazanırlar. Büyük şirketlerin birleşme ve satın alma süreçlerine de aracılık ederler. Böylelikle önemli kurul gelirleri sağlayabilirler.
6. Sonuç olarak!
Bankalar para biriktirmek için muteber bir yer olarak görülür. Ayrıyeten enflasyonda paranın erimemesini sağlar. Paraya gereksinimi olan şahsa de kredi imkanı sağlar. Krediyi verirken aşikâr bir getiri talep ederler. Bu döngü içerisinde temel yarar buradan sağlanır. Bunun dışında hem ferdi hem de kurumsal müşteriler için çeşitli hizmetler sunulur. Sadece faiz geliri değil, çeşitli yararlara dayalı bir sistem var!
7. Dr. Hakan Özerol’un videosunu izlemek için 👇🏻
